Ingewikkeld
Maar al snel sluipen er warrigheden in. Een zin met zes bijzinnen bijvoorbeeld. Met bovendien - in mijn ogen - wat onhandige verwijzingen en ingewikkelde inhoud (de nummeringen in dit citaat zijn van mij):
"Na haar verspreking omtrent haar Britsheid voegde ze zich in de rol die ze met Aneeka had geoefend, waarbij zij [1] de verhorende functionaris had gespeeld en Isma antwoorden had gegeven alsof ze[2] een type met discutabele politieke opvattingen was, wier[3] inkomsten ze[4] niet op het spel wilde zetten door keihard tegen haar[5] in te gaan, maar tegen wie[6] ze[7] ook niet hoefde te liegen."
"Na haar verspreking omtrent haar Britsheid voegde ze zich in de rol die ze met Aneeka had geoefend. Aneeka had de verhorende functionaris gespeeld en Isma had antwoorden gegeven alsof ze een type met discutabele politieke opvattingen was. Het type met de discutabele politieke opvattingen wilde haar inkomsten niet op het spel zetten door keihard tegen de verhorende functionaris in te gaan, maar ze hoefde ook niet tegen de verhorende functionaris te liegen."
Ik heb zo opgeschreven om duidelijk te krijgen wat er staat, niet omdat het mooier zou zijn. Ondanks dat het duidelijker is wie bedoeld wordt, snap ik het niet.
Ze hebben dit rollenspel gespeeld ter voorbereiding op Isma's vliegreis naar Amerika. Ze waren vooral bang dat Isma tegengehouden zou worden, dus dat ze niet op het vliegtuig kon stappen. Waarom gaat het rollenspel dan over inkomsten?
De tegenstelling in de laatste zin is een puzzeltje: ze wil niet keihard ingaan tegen de functionaris, maar ook niet tegen haar te hoeven liegen. Door het woordje 'maar' wordt gesuggereerd dat 'niet keihard ingaan tegen' bijna automatisch betekent dat ze moet liegen. Dat klinkt in eerste instantie best logisch. Ze zullen het immers niet eens zijn, maar dat betekent nog niet dat ze moet liegen. In tegenstelling tot 'keihard ingaan' tegen iemand, kun je ook rustig en mild aangeven hoe jij het ziet. Dan lieg je niet. Rustig en mild lijkt me de stijl van Isma, daarom snap ik ook deze keuze in het rollenspel niet.
Misschien is het juist wat de schrijfster wil laten zien: de dilemma's waar je voor staat en hoe je op eieren moet lopen. Dat je, zelfs als je van nature rustig en meegaand bent, in een bepaalde hoek gedreven kan worden. Maar doordat de zinsconstructie, de persoonlijke voornaamwoorden en de inhoud ingewikkeld zijn, ben ik te veel afgeleid. Ik zit als een middelbare scholier de zin te ontleden in plaats van dat ik lekker aan het lezen en ontdekken ben.
Volgens mij zou in de onderstaande zin 'en haar' moeten staan in plaats van 'en zij':
"Als baby werd Aneeka gebaad, (...) door haar grootmoeder, en zij[*] als haar negen jaar oude zusje, terwijl Parvaiz (...) door zijn moeder werd gezoogd."
Op meerdere plekken vind ik zinnen met bijzinnen of samentrekkingen die ik niet kan volgen, en die volgens mij gewoon echt fout zijn:
"En als de last van de wereld te zwaar dreigde te worden voor Isma - met name in de dagen na het overlijden van hun grootmoeder en hun moeder nog geen jaar later, en[*] Isma de taak kreeg om twee ontredderde twaalfjarigen te bemoederen en te verzorgen - was het Aneeka die soms haar handen op de schouders van haar oudere zus legde om de pijn weg te masseren."
Ik vind het om te beginnen niet handig om 'de dagen na het overlijden van grootmoeder' en 'de dagen na het overlijden van hun moeder' samen te trekken. Het gevolg dat genoemd wordt: dat Isma de taak krijgt om voor de tweeling te zorgen, heeft bijvoorbeeld alleen betrekking op de dagen na het overlijden van haar moeder. Verder zou ik de (door mij met een sterretje) gemarkeerde 'en' vervangen door 'toen'.
Nog een voorbeeld (uit een hoofdstuk waarin we Parvaiz, de broer, volgen):
"En daarom had hij haar nog niet gebeld, al had hij zijn eigen telefoon gekregen toen hij voor de studio ging werken en er geen 'verzorger' binnen gehoorafstand was."
"Hoe had hij ooit kunnen denken dat het echte hartstocht was geweest, laat staan liefde? Vóór Aneeka was er alleen een façade van gevoelens geweest. Nu zat hij er zo diep in, dat iedereen behalve Aneeka wazig en onduidelijk was geworden, deerniswekkend oppervlakkige schepsels met vervagende stemmen."
Mag ik een teiltje? Even heb ik nog de mogelijkheid overwogen of Shamsie dit stijlmiddel misschien inzet om te laten zien dat Eamonn gehersenspoeld wordt. Daarvoor zie ik echter te weinig aanwijzingen in Eamonns ontwikkeling, en er is ook wel heel veel teiltjestekst. Zelfs als het bewust is ingezet, vind ik het te veel van het goede om het nog een fijn boek te vinden.
De perspectiefwisselingen laten je op verschillende manieren naar de materie kijken en dat maakt het fascinerend. Sowieso zijn de thema's - in mijn woorden: hoe 'we' omgaan met terroristen, wat dat met individuele personen en met name 'moslims' doet, en wetten (Staat) versus geweten (persoon) - het overdenken waard.
Verder vind ik het bijvoorbeeld mooi hoe het ijs en het geluid steeds een rol spelen, hoe Parvaiz en Eamonn in bepaalde opzichten op elkaar lijken (al dan niet onder invloed van Aneeka) en, vrij subtiel: hoe Parvaiz en Karamat allebei de levenslijnen in hun hand bestuderen.
Een groot deel van de beschrijving van het gesprek tussen Isma en Karamat bijna aan het einde van het boek vind ik van dezelfde kwaliteit als de eerste pagina's. Misschien is het de stijl van Isma die me aanspreekt.
De spanning in het boek wordt mooi en langs verschillende lijnen opgebouwd.
De verschillen tussen de gezinnen Pasha en Lone zijn schrijnend en interessant. Een aspect daarvan is de vaderrol. Bij de Pasha's drukte de afwezige dode vader een flink stempel, bij de Lones de levende vader misschien wel net zo. Er worden twee verschillende vader-zoonrelaties belicht.
Daarnaast komt er ook nog wat politiek en media-framing in voor, daar houd ik wel van, dus dat was lekker smullen. En het einde, poeh wat een einde!
- zij[1] moet Aneeka zijn, dat is wel logisch omdat ze als laatste genoemd is, maar ik was in de war omdat kort daarvoor in dezelfde zin nog met 'ze' naar Isma wordt verwezen;
- ze[2] moet Isma zijn, ook logisch omdat ze als laatste is genoemd, maar ik moest wel even nadenken;
- wier[3] moet van het 'discutabele type' zijn dat door Isma wordt gespeeld;
- ze[4] moet het 'discutabele type' zijn dat door Isma wordt gespeeld;
- haar[5] moet de 'verhorende functionaris' zijn die door Aneeka wordt gespeeld;
- wie[6] moet de 'verhorende functionaris' zijn die door Aneeka wordt gespeeld;
- ze[7] moet weer het 'discutabele type' zijn dat door Isma wordt gespeeld.
"Na haar verspreking omtrent haar Britsheid voegde ze zich in de rol die ze met Aneeka had geoefend. Aneeka had de verhorende functionaris gespeeld en Isma had antwoorden gegeven alsof ze een type met discutabele politieke opvattingen was. Het type met de discutabele politieke opvattingen wilde haar inkomsten niet op het spel zetten door keihard tegen de verhorende functionaris in te gaan, maar ze hoefde ook niet tegen de verhorende functionaris te liegen."
Ik heb zo opgeschreven om duidelijk te krijgen wat er staat, niet omdat het mooier zou zijn. Ondanks dat het duidelijker is wie bedoeld wordt, snap ik het niet.
Ze hebben dit rollenspel gespeeld ter voorbereiding op Isma's vliegreis naar Amerika. Ze waren vooral bang dat Isma tegengehouden zou worden, dus dat ze niet op het vliegtuig kon stappen. Waarom gaat het rollenspel dan over inkomsten?
De tegenstelling in de laatste zin is een puzzeltje: ze wil niet keihard ingaan tegen de functionaris, maar ook niet tegen haar te hoeven liegen. Door het woordje 'maar' wordt gesuggereerd dat 'niet keihard ingaan tegen' bijna automatisch betekent dat ze moet liegen. Dat klinkt in eerste instantie best logisch. Ze zullen het immers niet eens zijn, maar dat betekent nog niet dat ze moet liegen. In tegenstelling tot 'keihard ingaan' tegen iemand, kun je ook rustig en mild aangeven hoe jij het ziet. Dan lieg je niet. Rustig en mild lijkt me de stijl van Isma, daarom snap ik ook deze keuze in het rollenspel niet.
Misschien is het juist wat de schrijfster wil laten zien: de dilemma's waar je voor staat en hoe je op eieren moet lopen. Dat je, zelfs als je van nature rustig en meegaand bent, in een bepaalde hoek gedreven kan worden. Maar doordat de zinsconstructie, de persoonlijke voornaamwoorden en de inhoud ingewikkeld zijn, ben ik te veel afgeleid. Ik zit als een middelbare scholier de zin te ontleden in plaats van dat ik lekker aan het lezen en ontdekken ben.
Fouten
Goed, dat is een heleboel tekst om uit te leggen dat ik één zin te moeilijk vind. Ik kom ook vrij veel (taal)fouten tegen, die het lezen voor mij lastig maken. Een paar voorbeelden:Volgens mij zou in de onderstaande zin 'en haar' moeten staan in plaats van 'en zij':
"Als baby werd Aneeka gebaad, (...) door haar grootmoeder, en zij[*] als haar negen jaar oude zusje, terwijl Parvaiz (...) door zijn moeder werd gezoogd."
Op meerdere plekken vind ik zinnen met bijzinnen of samentrekkingen die ik niet kan volgen, en die volgens mij gewoon echt fout zijn:
"En als de last van de wereld te zwaar dreigde te worden voor Isma - met name in de dagen na het overlijden van hun grootmoeder en hun moeder nog geen jaar later, en[*] Isma de taak kreeg om twee ontredderde twaalfjarigen te bemoederen en te verzorgen - was het Aneeka die soms haar handen op de schouders van haar oudere zus legde om de pijn weg te masseren."
Ik vind het om te beginnen niet handig om 'de dagen na het overlijden van grootmoeder' en 'de dagen na het overlijden van hun moeder' samen te trekken. Het gevolg dat genoemd wordt: dat Isma de taak krijgt om voor de tweeling te zorgen, heeft bijvoorbeeld alleen betrekking op de dagen na het overlijden van haar moeder. Verder zou ik de (door mij met een sterretje) gemarkeerde 'en' vervangen door 'toen'.
Nog een voorbeeld (uit een hoofdstuk waarin we Parvaiz, de broer, volgen):
"En daarom had hij haar nog niet gebeld, al had hij zijn eigen telefoon gekregen toen hij voor de studio ging werken en er geen 'verzorger' binnen gehoorafstand was."
Vertaling
Mogelijk is het onzorgvuldige taalgebruik te wijten aan de vertaling. Ik vermoed dat dat ten minste voor een deel geldt. De constructie "ik weet niet of je daar op afstand al klaar voor bent" lijkt mij een te letterlijke vertaling. ('Remotely' kan 'op afstand' of 'in de geringste mate' betekenen.)Boeketreeks
Ik durf het bijna niet te zeggen. Het boek is immers bekroond met prijzen en nominaties. Toch had ik bij grote delen van de beschrijving van de relatie tussen Aneeka en Eamonn het gevoel alsof ik een boeketreeks aan het lezen was. Een voorbeeldje:"Hoe had hij ooit kunnen denken dat het echte hartstocht was geweest, laat staan liefde? Vóór Aneeka was er alleen een façade van gevoelens geweest. Nu zat hij er zo diep in, dat iedereen behalve Aneeka wazig en onduidelijk was geworden, deerniswekkend oppervlakkige schepsels met vervagende stemmen."
Mag ik een teiltje? Even heb ik nog de mogelijkheid overwogen of Shamsie dit stijlmiddel misschien inzet om te laten zien dat Eamonn gehersenspoeld wordt. Daarvoor zie ik echter te weinig aanwijzingen in Eamonns ontwikkeling, en er is ook wel heel veel teiltjestekst. Zelfs als het bewust is ingezet, vind ik het te veel van het goede om het nog een fijn boek te vinden.
Wat is er dan goed aan?
Vind ik dan helemaal niets goed aan deze roman? Jawel, zoals ik aan het begin al schreef, zijn de eerste twee pagina's heerlijk. En dat komt verderop echt nog wel terug.De perspectiefwisselingen laten je op verschillende manieren naar de materie kijken en dat maakt het fascinerend. Sowieso zijn de thema's - in mijn woorden: hoe 'we' omgaan met terroristen, wat dat met individuele personen en met name 'moslims' doet, en wetten (Staat) versus geweten (persoon) - het overdenken waard.
Verder vind ik het bijvoorbeeld mooi hoe het ijs en het geluid steeds een rol spelen, hoe Parvaiz en Eamonn in bepaalde opzichten op elkaar lijken (al dan niet onder invloed van Aneeka) en, vrij subtiel: hoe Parvaiz en Karamat allebei de levenslijnen in hun hand bestuderen.
Een groot deel van de beschrijving van het gesprek tussen Isma en Karamat bijna aan het einde van het boek vind ik van dezelfde kwaliteit als de eerste pagina's. Misschien is het de stijl van Isma die me aanspreekt.
De spanning in het boek wordt mooi en langs verschillende lijnen opgebouwd.
De verschillen tussen de gezinnen Pasha en Lone zijn schrijnend en interessant. Een aspect daarvan is de vaderrol. Bij de Pasha's drukte de afwezige dode vader een flink stempel, bij de Lones de levende vader misschien wel net zo. Er worden twee verschillende vader-zoonrelaties belicht.
Daarnaast komt er ook nog wat politiek en media-framing in voor, daar houd ik wel van, dus dat was lekker smullen. En het einde, poeh wat een einde!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten