Journaal 1939 van Menno ter Braak

Dagboek dat begint op 3 sept 1939, de dag van de oorlogsverklaring van Chamberlain. Biedt nieuwe en tot nadenkende inzichten. Had me nooit zo scherp gerealiseerd dat veel mensen die WOII hebben meegemaakt ook WOI bewust hebben meegemaakt. Ik realiseer me weer eens dat ik eigenlijk weinig weet over de aanloop. Terwijl dat toch interessante kennis is als je herhaling wil voorkomen.

(citaten niet op volgorde)

"Radio: vóór het moment, dat misschien voor jaren over het lot van Europa beslist, Chamberlains oorlogsverklaring hedenmorgen, spreekt een juffrouw over groente in blik en draait men een stuk opera af. Terwijl Ch. spreekt, op andere stations concert."
"Eén gevoel alles overheerschend: te blijven leven tot Hitler hangt. Dit zonder eenig bijgevoel van wraakzucht. Ik haat dat individu niet, ik veracht het niet eens, maar het moet worden uitgeroeid. Daarna kan men verder zien."

"‘Voor de toekomst vechten’: een leuze, die onzinnig is voor het individu, dat niet weet, of het deel zal hebben aan die toekomst. Er is geen enkel compromis mogelijk tusschen de collectieve leuzen en de wanhoop van het individu, dat zich realiseert, opgeofferd te worden voor een ‘idee’. Sjestow"

"Iedere lust tot definitief styleeren ontbreekt sedert het begin van de chantage met Polen, ... Zelfs geen lust in schrijven; typen is minder ‘litterair’."

(Vanaf p. 12 is het manuscript in handschrift ipv getypt, CR)

"Denk ik, onder het lukraak schrijven van dit journaal, toch soms aan een lezer? Ongetwijfeld; ik constateer het aan bepaalde ‘arrangementen’. Maar deze lezer is op een aangenaam verren afstand, d.w.z. zoo vriendschappelijk dichtbij, dat hij om zoo te zeggen deze improvisaties meeschrijft."
"... na stankvrij te zijn gemaakt door een middel dat wel evenmin zal bestaan als de Blitzkrieg."