De liefde voor zijn moeder gaat ver. Toch net niet ver genoeg om af te haken.
"Ik kijk naar mijn moeder. Ik wil haar omhelzen maar ik durf niet, ik wil haar kussen zoals mijn vader haar kust, kort en snel en achteloos." [Als hij vader en moeder speelt met zijn moeder.]
Of als de ouderlingen aan haar ziekbed allerlei dreigementen uiten; zijn woede is begrijpelijk. Het molesteren van de ouderlingen gaat (te) ver, maar dat vind hij zelf ook. " 'Ik verzuip je,' hoor ik iemand gillen. Ben ik dat zelf?" ... "Ik wacht op de rijkspolitie. Ik kan mij niet voorstellen dat er geen politie zal komen."
Geloof
"Want dat vooral was het resultaat van die kerkgang: plotseling begon ik nog sterker te twijfelen aan het Evangelie dan ik daarvoor al deed daar de blijde boodschap juist voor deze teleurstelling niets achter de hand bleek te hebben. Wat kon het voor nut hebben verlost te worden door Christus en na je dood naar de hemel te gaan als zij toch alleen maar bang voor je was en voor je wegvluchtte. ... Het was een primitieve, vreemde, beangstigende gedachte maar toch zo reëel dat ik haar wilde vergeten om het geloof te behouden."
" ... en tenslotte fietste ik in de duisternis terug. Terwijl die gelijkmatige beweging mij toch weer enigszins rustig maakte, wist ik dat er iets onherstelbaars gebeurd was, ik had krampachtig geprobeerd het geloof te behouden en het bezoek aan die kerk was bedoeld als bezegeling daarvan en nu zou mij niets meer resten dan krampachtig proberen het geloof te verliezen."
Er staat: 'proberen het geloof te verliezen'. Het geloof speelt ook in de rest van zijn leven een belangrijke rol.
"Hier had ik ook bloedend kunnen liggen, denk ik. Hij heeft wel toegelaten dat mijn voet wankelde, maar nu doet Hij me dan toch nederliggen in grazige weiden. Ik ben wel verbazingwekkend dicht bij het dal van de diepe schaduwe des doods geweest maar Hij heeft één ogenblik van medelijden gekend, Hij die mijn moedr niet tot zich nam als Henoch."
"Ik denk weer aan psalm 23 die ik pas vandaag voor de eerste maal heb begrepen. ... de psalmdichter ... Hij heeft ingezien dat deze vredige, zuivere avondschemering verzoent met de dood. Hij heeft ingezien dat doodgaan zuivert, dat sterven reinigt. Daarbij past ook niet de gedachte aan opstanding uit de dood, dat zou oneerlijk, onwaardig zijn. Hij maakt geen toespeling op die opstanding in zijn Mattheuspassion."
Naast geloof is er veel bijgeloof en daarmee samenhangende dwanggedachten. Alles min of meer rond Martha, zijn onbereikbare jeugdliefde.
Druiven roepen positieve herinneringen aan zijn jeugd op. Hij gaat weer druiven kweken in de kassen waarin zijn vader vroeger druiven kweekte, die op een gegeven moment vervangen werden door tomaten. Later eet hij -ongevraagd- druiven bij Ernst.
Kweker
"Van jongsaf heb ik de bedrijven van mijn vader en mijn ooms veracht. Ik wilde geen tuinder worden, ik wilde beroemd worden ..." Toch wordt Maarten kweker, en hij wordt daarmee beroemd als celbioloog.
En passent gaat het ook nog even over klonen, en de naïeve wetenschapper die denkt dat door zijn uitvinding de wereld beter wordt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten