Blokken, Knorrende beesten en Bint van Bordewijk

Onderkoeld geschreven, clean. Dat is tenminste de indruk die achterblijft. Toch kom je op de eerste bladzijde al zinnen tegen als: 'Daar waar de mens nog geen macht had leefde de romantiek, wild en vertoornd in haar zege. De stormwolken gingen geweldig, fregatten van de nacht, óverbespannen met zeil.' ...'Er was geen enkel licht op de aarde, en de maan werd overwoekerd.'
Veel pantervellen ook: 'De aarde lag bepanterd met wit en zwart, ...'

Blokken heeft ook wel veel indruk gemaakt: ik heb een paar nachten na het lezen gedroomd dat ik onderdeel was van een massa die oorlog moest gaan voeren. Wat mijn plannen waren, deed er niet toe. Ik, nee niet ik, maar we moesten blij zijn dat we gingen. Dat ik niet zo heel blij was, was niet erg, de massa waar ik onderdeel van was, was blijkbaar blij genoeg.
Er zitten leuke details in zoals het bestaan van de kunstmatige luchtspiegeling (een anonieme uitvinding). Techniek speelt enerzijds een grote rol: een luchtschip dat een stad boven de stad vormt, maar steden zijn gebouwd rondom de voetganger, niet de auto. (terwijl in Knorrende beesten de auto's een hoofdrol spelen).
Het bevat enkele -voor mij- onbegrijpelijke statements: 'Het cijfer verbeeldt geen afmetingen.'

Knorrende beesten was vermakelijk, vaak raak, soms snapte ik het niet. Het heeft een soort tegenstelling in zich: de cleane taal die auto's als levende wezens beschrijft. Tegelijkertijd wordt de schoonmaakster primair als 'het dweiltje' beschreven. Later volgen overigens wel persoonlijke, menselijke beschrijvingen. Voor mij zijn de hoofdstukken meer aparte verhalen met een onderling verband dan één verhaal.

Bint lijkt wat dichterbij te komen, wat menselijker te zijn. Waarschijnlijk omdat het vanuit een persoon wordt geschreven, leraar De Bree (die eigenlijk maar tijdelijk leraar zou zijn). Maar echt dichtbij komt het niet. Het systeem is allesoverheersend en roept weinig empathie op. Individuen worden wel beschreven, maar vooral als onderdeel van de klas. Persoonlijk contact moet vermeden worden, en hoewel De Bree ermee worstelt, streeft hij het vermijden wel na.

Socialisme, klassenstrijd en -ongelijkheid, communisme vormen een belangrijk thema. Blokken gaat over een   communistische heilstaat. (ik weet niet of communisme de juiste term is in deze, ik ken de details van de verschillende ideologieën niet goed genoeg). In Knorrende beesten wordt onderscheid gemaakt tussen kleine wagens van het volk en grote wagens.