zondag 30 september 2012

De thuiskomst van Anna Enquist

Ik wilde blijven lezen en baalde enorm toen ik de dwarsligger in Valkenswaard had laten liggen. Een historische 'vrouwenroman'; nooit gedacht dat ik daarvan zou kunnen genieten.
Maar Enquist schrijft clean, het secundaire onderwerp -de ontdekkingsreizen en het (niet-)wetenschappelijk gedoe eromheen- is razend interessant, en het leven en de gedachten van Elizabeth zijn een eye-opener en tegelijkertijd kan ik me in haar inleven. Ik denk ook wel: allemaal heel erg voor je, maar jij bent tenminste nog de vrouw van de kapitein en goed verzorgd. Het maakt het ook erger. Hij kiest ervoor te gaan terwijl het niet hoeft. Er is druk van buitenaf en het 'vergrootglas-effect'. Had Nathan iets anders kunnen worden als zijn vader geen kapitein was? Zijn opa was ook geen zeevaarder toch? Maar als ... had hij waarschijnlijk geen vioolles kunnen volgen. Ik ben nu dus ook benieuwd naar de levens van de vrouwen van de matrozen.
De wending aan het einde verraste me. Deed me denken aan artsen met een god-complex en Owen Meany. Moet ik dat boek ook weer eens lezen. Dubbel gevoel: ik kan me herinneren dat het verder niet zo'n heel briljant boek was, maar de plot (of wat ik ervan onthouden heb) heeft wel indruk gemaakt.

James Cook (1728-1779) was een Britse zeevaarder en cartograaf,

Cook vertrok op 30 juli 1768 met de HMS Endeavour, een omgebouwd kolenschip. Het had een flink wetenschappelijk contingent aan boord. Hij zeilde naar het kort daarvoor ontdekte Tahiti, waar de Venusovergang succesvol werd waargenomen. Door de venusovergangen op ver uiteenliggende plaatsen met elkaar te vergelijken zou de afstand tussen aarde en zon en de grootte van het zonnestelsel kunnen worden vastgesteld.
Hierna voer hij zuidwaarts tot 40°ZB, maar hij vond geen land. Cook keerde westwaarts totdat hij de kust van Nieuw-Zeeland bereikte, als eerste Europeaan sinds Abel Tasman in 1643. Zes maanden werden besteed aan het in kaart brengen van de kust, waarmee hij aantoonde dat het om twee eilanden ging en niet om een deel van een zuidelijk continent.
Daarna ontdekte hij nog ontdekte Botany Bay en Port Jackson, raakte lek op het Great Barrier Reef, maar slaagde erin de kust te bereiken voor reparatie. Hij stelde vast dat er inderdaad een zeestraat tussen Australië en Nieuw-Guinea liep en voer via Batavia en rond Kaap de Goede Hoop weer terug naar het Verenigd Koninkrijk. 

Cook was tijdens zijn tweede reis (1772-1775) de eerste die de Zuidpoolcirkel overschreed. Cook vond geen land, hoewel hij Antarctica naar nu bekend is geworden, tot op enkele kilometers genaderd is. Later die reis bereikte hij 71°10' ZB, wat tot 1841 de zuidelijkste breedte zou blijven die door mensen bereikt was. Cook bracht deze reis daarnaast de Marquesas in kaart, ontdekte Nieuw-Caledonië en bracht het in kaart, en hij ontdekte Zuid-Georgia en de Zuidelijke Sandwicheilanden.
Cook had aangetoond dat een eventueel zuidelijk continent slechts tussen het poolijs kon bestaan. Bijzonder was dat Cook geen enkel bemanningslid aan scheurbuik verloor - hij gebruikte zuurkool als doeltreffende bron van vitamine C. Cook werd bevorderd tot kapitein en gekozen als lid van de Royal Society.

In 1776 vertrok Cook op zoek naar een noordelijke doorvaart. Hij vond een aantal eilanden, maar geen doorvaart. Hij stierf op Hawaii tijdens een gevecht met de bewoners met wie hij eerder een goede relatie had.


Geen auto's in die tijd begrijp ik uit het boek. Logisch ook wel: ruim voor de industriële revolutie.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten